Tục ngữ là gì? Nguồn gốc của tục ngữ – Cho ví dụ minh họa

Tục ngữ là gì? Có nguồn gốc như thế nào? Hãy cùng đi tìm hiểu về tục ngữ trong bài viết mà chúng tôi nêu ra sau đây nhé.

Xem ngay:

tuc ngu la gi

Tục ngữ là gì?

– Khối lượng tục ngữ Việt Nam do nhân dân lao động sáng tạo và lưu truyền, tích lũy từ lâu đời rất phong phú. Tục ngữ cung cấp cho lời ăn tiếng nói hàng ngày của nhân dân, cho ngôn ngữ văn chương một hình thức biểu hiện súc tích, có tính khái quát cao.

– Tục ngữ là thể loại văn học dân gian nhằm đúc kết kinh nghiệm, tri thức của nhân dân dưới hình thức những câu nói ngắn gọn, súc tích, có nhịp điệu, dễ nhớ, dễ truyền.

Ví dụ:

“Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng/ngày tháng mười chưa cười đã tối”

Ý nghĩa: Nói về sự chênh lệch giữa ban ngày và ban đêm của thời gian trong năm. “Đêm tháng 5” ý chỉ thời gian mùa hè, mặt trời thường chiếu sáng nhiều hơn (ngày dài hơn). Còn “Ngày tháng 10” chỉ thời gian mùa đông, mặt trời ở xa nên chiếu sáng ít hơn (đêm dài hơn).

Nguồn gốc của tục ngữ

– Tục ngữ có từ rất lâu, có khi xuất hiện từ thời cổ để đúc kết kinh nhiệm, điều quan sát được từ lao động, sản xuất và xã hội đời sống. Tục ngữ có thể được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau như:

  • Từ cuộc sống thực tiễn, trong đời sống sản xuất và đấu tranh của nhân dân, do nhân dân trực tiếp sáng tác.
  • Được tách ra từ tác phẩm văn học dân gian hoặc ngược lại.
  • Được rút ra tác phẩm văn học bằng con đường dân gian hóa những lời hay ý đẹp.
  • Từ sự vay mượn nước ngoài.

Nghệ thuật của tục ngữ

– Nhìn chung tục ngữ có những đặc điểm về hình thức như sau: có mối quan hệ giữa hình thức và nội dung, lập luận chặt chẽ giàu hình ảnh, ngắn gọn, thường có vần nhất là vần lưng,

– Tục ngữ có mối quan hệ chặt chẽ giữa nội dung và hình thức. Trong một câu tục ngữ hình thức và nội dung luôn có sự gắn kết chặt chẽ với nhau tạo thành một câu hoàn chỉnh thống nhất cả về hình thức và nội dung. Điều này thể hiện tính bền vững cho câu tục ngữ.

– Tính hình tượng trong tục ngữ thể hiện qua những phép so sánh, ẩn dụ, nhân hóa. Ví dụ câu tục ngữ “Người sống đống vàng” – Đống vàng thể hiện của cải vật chất giàu sang.

– Tục ngữ có vần điệu và sự hòa đối. Tục ngữ được lưu truyền chủ yếu qua truyền miệng nên đa số nó đều có vần điệu để dễ thuộc, dễ nhớ. Tục ngữ ngắn gọn, xúc tích.

Uống nước nhớ nguồn.

Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

Thường thì tục ngữ có vần liền và vần cách.

Được làm vua, thua làm giặc.

Ăn cây táo, rào cây xung.

Nội dung tục ngữ

Như đã trình bày ở phần nội dung tục ngữ là gì thì tục ngữ Việt Nam hết sức phong phú và đa dạng. thông thường một số nội dung chính qua các câu tục ngữ gồm có:

– Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất:

+ Bằng lối nói ngắn gọn, có vần, có nhịp điệu, giàu hình ảnh, những câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất đã phản ánh, truyền đạt những kinh nghiệm quý báu của nhân dân trong việc quan sát các hiện tượng tự nhiên và trong lao động sản xuất. Những câu tục ngữ ấy là “túi khôn” của nhân dân nhưng chỉ có tính chất tương đối chính xác vì không ít kinh nghiệm được tổng kết chủ yếu là dựa vào quan sát.

+ Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất được sinh ra khi mà con người lao động và có sự đấu tranh với thiên nhiên và ông cha ta đúc kết lại thành những kinh nghiệm riêng. Cho đến tận ngày nay, nó luôn được lưu truyền phổ biến rộng rãi và trở thành một lĩnh vực tri thức về khoa học dân gian.

+ Một số câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất:

Cơn đằng đông, vừa trông vừa chạy

Cơn đằng nam, vừa làm vừa ăn

Ngày tháng mười chưa cười đã tối.

Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa.

Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ.

Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt.

Nhất canh, trì, nhì canh viên, tam canh điền.

Nhất nước, nhì phân, tam cần tứ giống

Chuồn chuồn bay thấp mưa ngập bờ ao

Chuồn chuồn bay cao mưa rào lại tạnh

Nhất thì, nhì thục.

– Tục ngữ về con người và xã hội:

+ Tục ngữ về con người và xã hội rất giàu hình ảnh so sánh ,ẩn dụ ,hàm súc về nội dung. Những câu tục ngữ này luôn chú ý sự tôn vinh giá trị con người, đưa ra nhận xét, lời khuyên về những phẩm chất và lối sống mà con người cần có.

+ Một số câu tục ngữ về con người và xã hội thường được sử dụng:

Người là vàng của là ngãi.

Người năm bảy đấng, của ba bảy loài.

Học thầy không tày học bạn.

Không thầy đố mày làm nên.

Sống mỗi người một nết, chết mỗi người một tật.

Chết giả mới biết bụng dạ anh em.

Khôn ngoan đến cửa quan mới biết, giàu có ba mươi tết mới hay.

Chữ tốt xem tay, người hay xem khoáy.

Người khôn dồn ra mặt.

Trông mặt mà bắt hình dung.

Mỏng môi hay hớt, trớt môi nói thừ.

– Tục ngữ thể hiện triết lý dân gian:

+ Những kinh nghiệm sống, những truyền thống tư tưởng, đạo đức của nhân dân luôn là nguồn cảm hứng trong các câu tục ngữ.

+ Một số câu tục ngữ thể hiện triết lý dân gian thường được sử dụng:

Người làm ra của, của không làm ra người.

Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ.

Của một đồng, công một nén.

Có công mài sắt có ngày nên kim.

Mong rằng những chia sẽ trên sẽ giúp cho bạn một phần nào đó trong việc học tập của mình. Xin chân thành cảm ơn bạn khi đã xem hết bài viết này. Để có thể xem thêm nhiều bài viết hơn nữa hãy truy cập vào trang: bluefone.com.vn

We will be happy to hear your thoughts

Leave a reply