Từ nhiều nghĩa là gì? Từ nhiều nghĩa sẽ được phân loại như thế nào? Làm thế nào để có thể phân biệt được đâu là từ nhiều nghĩa? Vậy thì hãy xem bài viết sau đây để hiểu hơn về từ nhiều nghĩa nhé.
Xem ngay:
Từ nhiều nghĩa là gì?
– Từ nhiều nghĩa hay từ đa nghĩa là những từ có một số nghĩa biểu thị những đặc điểm, thuộc tính khác nhau của một đối tượng. Hiện tượng nhiều nghĩa được quan sát thấy ở hầu hết các ngôn ngữ trên thế giới.
– Trong tiếng Việt, từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển. Và các nghĩa của từ bao giờ cũng có mối liên hệ với nhau. Hay nói một cách khác, một từ nhưng có thể gọi tên nhiều sự vật, hiện tượng, biểu thị nhiều khái niệm thì từ ấy được gọi là từ nhiều nghĩa.
Ví dụ 1: Xe đạp chỉ loại xe người đi, có 2 bánh, dùng sức người đạp cho quay bánh.
Đây là nghĩa duy nhất của từ xe đạp. Vậy từ xe đạp là từ chỉ có một nghĩa .
Ví dụ 2: Với từ “Ăn’’:
+ Ăn cơm: cho vào cơ thể thức nuôi sống ( nghĩa gốc).
+ Ăn cưới: Ăn uống nhân dịp cưới.
+ Da ăn nắng: Da hấp thụ ánh nắng cho thấm vào , nhiễm vào.
+ Ăn ảnh: Vẻ đẹp được tôn lên trong ảnh.
+ Tàu ăn hàng: Tiếp nhận hàng để chuyên chở.
+ Sông ăn ra biển: Lan ra, hướng đến biển.
+ Sơn ăn mặt: Làm huỷ hoại dần từng phần.
…..
Như vậy, từ “Ăn” là một từ nhiều nghĩa.
Thông thường, từ nhiều nghĩa sẽ có một nghĩa đen và một hay nhiều nghĩa bóng:
Nghĩa đen
– Là nghĩa chính, nghĩa gốc của từ. Nghĩa đen là nghĩa trực tiếp, gần gũi, quen thuộc, dễ hiểu và thông thường nó không hoặc ít phụ thuộc vào ngữ cảnh.
Nghĩa bóng
– Là nghĩa có sau (nghĩa chuyển, nghĩa ẩn dụ ), được suy ra từ nghĩa đen. Muốn hiểu nghĩa chính xác của một từ được dùng, phải tìm nghĩa trong ngữ cảnh đặt ra.
– Ngoài ra, cũng có một số từ mang tính chất trung gian giữa nghĩa đen và nghĩa bóng, đang chuyển dần từ nghĩa đen sang nghĩa bóng.
Nguyên nhân xuất hiện và tồn tại từ nhiều nghĩa
– Như đã trình bày ở trên thì có thể thấy nguyên nhân xuất hiện và tồn tại của từ nhiều nghĩa là do số lượng từ ngữ qua mỗi thời đại với nhiều hoàn cảnh khác nhau ngày càng tăng lên và cần được biểu thị nghĩa.
– Trong khi số lượng từ có hạn, do đó ngoài việc sáng tạo ra từ mới thì việc một từ có thể có nhiều sắc thái ý nghĩa tương đồng khác nhau mặc dù không trùng khít để biểu thị cho phù hợp.
– Hiện tượng từ nhiều nghĩa tồn tại cả ở cả thực từ và hư từ, mặc dù hư từ (như các từ: do, bởi, vì, mà ….) là các từ trừu tượng không dễ để phát triển nghĩa.
Cách phân biệt từ nhiều nghĩa và từ đồng nghĩa
– Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm nhưng khác hẳn nhau về nghĩa. Trong khi đó, từ nhiều nghĩa là từ mang nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển, các nghĩa của từ nhiều nghĩa luôn có mối liên hệ với nhau.
– Cụ thể hơn, từ nhiều nghĩa khác từ đồng âm ở chỗ các từ nhiều nghĩa thường có một nét nghĩa chung hay nói cách khác chúng có cùng một nguồn gốc, sau đó mới chia tách ra như hiện tại.
Xem thêm: Từ đồng nghĩa là gì?
Phương pháp hình thành từ nhiều nghĩa
Phương pháp ẩn dụ
– Ẩn dụ là một biện pháp tu từ chuyển tên gọi dựa trên sự liên tưởng, so sánh những mặt, những thuộc tính,… giống nhau giữa các đối tượng được gọi tên.
Ví dụ: Từ “lá”. Thông thường “lá” được dùng theo nghĩa gốc là chỉ bộ phận của cây, thường ở trên cành cây, ngọn cây, đa phần có dáng mỏng.
+ Tuy nhiên, khi từ “lá” được mở rộng nghĩa ra sẽ thành các từ có như lá gan, lá đơn, lá cờ,… Sự chuyển nghĩa ở trên có lý do tương đồng, như lá cờ là vật làm bằng vải, có bề mặt mỏng như lá cây.
Xem ngay: Ẩn dụ là gì?
Phương pháp hoán dụ
– Hoán dụ là phương thức làm biến đổi nghĩa của từ bằng cách chuyển tên gọi từ sự vật hoặc hiện tượng này sang sự vật hoặc hiện tượng khác, dựa trên mối liên hệ giữa các sự vật hoặc hiện tượng.
Ví dụ: Từ “Nhà trắng” sẽ được hiểu theo nghĩa thông thường là từ dùng để chỉ chính quyền của tổng thống Hoa Kỳ đương nhiệm. Tuy nhiên, hiểu theo một nghĩa khác thì đây là từ chỉ một ngôi nhà được sơn màu trắng.
Xem ngay: Hoán dụ là gì?
