Thuật ngữ là gì? Thuật ngữ sẽ có những tác dụng gì? Cách sử dụng thuật ngữ trong câu như thế nào? Để hiểu hơn về thuật ngữ hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu trong bài viết sau đây nhé.
Xem ngay:
Thuật ngữ là gì?
– Thuật ngữ là những từ ngữ biểu thị khái niệm khoa học và công nghệ thường được sử dụng trong các văn bản khoa học, công nghệ.
– Điều đặc biệt thuật ngữ khác với từ ngữ phổ thông mỗi một thuật ngữ đều sử dụng trong từng lĩnh vực với từng biểu thị một khái niệm khác nhau. Thuật ngữ không có tính biểu cảm.
Ví dụ:
– Các định nghĩa về Lực là gì, thế nào là trọng lực, Lực ma sát… là các khái niệm trong Vật Lý
– Các khái niệm trong địa lý như: Xâm thực, Dân số, Cơ cấu…
Đặc điểm của thuật ngữ
– Thuật ngữ có nhiều đặc điểm riêng mà học sinh cần nắm.
- Thuật ngữ ít được sử dụng, chúng cũng không có tính phổ biến.
- Mỗi thuật ngữ chỉ biểu thị cho 1 khái niệm và mỗi khái niệm chỉ diễn tả cho 1 thuật ngữ.
- Các thuật ngữ không bị thay đổi ở các ngôn ngữ khác nhau, có nghĩa là thuật ngữ mang tính quốc tế.
- Không như các từ khác, thuật ngữ không mang sắc thái biểu cảm.
Xây dựng thuật ngữ như thế nào?
– Mỗi thuật ngữ đều sẽ có những quy tắc riêng để đảm bảo sự chính xác, duy nhất trong các ngành nghề khoa học, công nghệ đó. Thuật ngữ được xây dựng dựa trên những thuộc tính sau:
- Tính chính xác: một thuật ngữ sẽ chỉ biểu thị cho một khái niệm duy nhất, chính vì vậy sẽ không có sự đồng âm hay nhiều nghĩa.
- Tính quốc tế: các thuật ngữ có thể sử dụng được ở bất kì đâu trên toàn thế giới, đơn giản vì thuật ngữ mang tính quốc tế.
- Tính hệ thống:
+ Nội dung: một thuật ngữ sẽ tương ứng với một khái niệm, chúng còn có quan hệ với các thuật ngữ khác.
+ Hình thức: các thuật ngữ cùng hệ thống sẽ có kết cấu hoàn chỉnh (ví dụ là từ loại một nghĩa, dấu câu chuẩn)
Lưu ý:
– Mặc dù mang ý nghĩa đặc biệt và tính khoa học, nhưng nó vẫn nằm trong hệ thống ngôn ngữ chung, vì vậy có vốn từ vựng chung và có thể chuyển hóa qua lại với các lớp nghĩa khác.
– Thường thì thuật ngữ chỉ dùng trong các ngành đặc thù nhưng vẫn có nhưng thuật ngữ được sử dụng rộng rãi, phổ biến. Và cũng có những từ ngữ đang dùng trong cuộc sống hàng ngày trở thành thuật ngữ.
Ví dụ:
- + Com-pu-ter hay internet là những thuật ngữ trong ngành công nghệ thông tin nhưng lại được sử dụng phổ biến trong cuộc sống hàng ngày.
- + Các từ thông thường trong ngôn ngữ hàng ngày như nước, muối, không khí lại được đưa vào như một thuật ngữ trong ngành hóa học.
– Không phải một thuật ngữ chỉ dùng cho một lĩnh vực, mà còn có thể dùng cho nhiều ngành khác nhau. Thậm chí là có thể mượn thuật ngữ của một ngành khác để biểu thị một định nghĩa mới.
Ví dụ: Vi-rút là thuật ngữ dùng trong ngành sinh học chỉ một dạng cá thể sống gây bệnh. Ngoài ra nó còn được dùng trong tin học chỉ những chương trình hay mã đoạn lây nhiễm từ ổ, file…
– Thuật ngữ yêu cầu tính chính xác phải tuyệt đối cao nên cần lưu ý khi sử dụng, phải nắm được khái niệm trong từng lĩnh vực cụ thể, tránh gây nhầm lẫn, khó hiểu.
Ví dụ về thuật ngữ
Học sinh có thể tìm thêm nhiều hơn các ví dụ về thuật ngữ trong sách giáo khoa, sách tham khảo. Một vài ví dụ như sau:
Hoán dụ được định nghĩa là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác, giữa chúng có mối quan hệ hoặc có điểm tương đồng với nhau với mục đích giúp cho sự biểu đạt, diễn tả cảm xúc tốt hơn.
=> Hoán dụ là thuật ngữ trong môn Ngữ Văn.
Axit là các hợp chất hóa học có thể hòa tan trong nước, axit có đặc trưng bởi vị chua, viết công thức tổng quát là HxA.
=> Axit thuật ngữ môn Hóa học.
Số thực bao gồm tập hợp các số vô tỉ với tập hợp số hữu tỉ.
=> Số thực là thuật ngữ môn toán học.
Xentimét là đơn vị đo khoảng cách thường dùng, 1 xentimet bằng 1/100 mét.
Xentimet là thuật ngữ toán học.
….Nhớ tìm thêm nhiều các ví dụ khác nữa nhé.
