Phóng xạ là gì? Định luật phóng xạ là gì? Trong bài viết dưới đây của chúng tôi sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc của bạn. Hãy cùng theo dõi bài viết nhé.
Xem ngay
Phóng xạ là gì?
– Phóng xạ là hiện tượng một số hạt nhân nguyên tử không bền tự biến đổi và phát ra các bức xạ hạt nhân (thường được gọi là các tia phóng xạ). Đây là quá trình tự phân rã của một hạt nhân không bền vững.
– Quá trình phóng xạ kèm theo sự tạo ra các hạt và có thể kèm theo sự phát ra các bức xạ điện từ (tia gamma)
– Hạt nhân phóng xạ gọi là hạt nhân mẹ. Hạt nhân được tạo thành sau phân rã gọi là hạt nhân con.
– Các nguyên tử có tính phóng xạ gọi là các đồng vị phóng xạ, còn các nguyên tử không phóng xạ gọi là các đồng vị bền. Các nguyên tố hóa học chỉ gồm các đồng vị phóng xạ (không có đồng vị bền) gọi là nguyên tố phóng xạ.
Phân loại
- Phóng xạ anpha là quá trình một hạt nhân mẹ phóng ra một hạt nhân He và biến đổi thành hạt nhân khác.
- Phóng xạ bêta trừ là quá trình một hạt nhân mẹ phóng ra một electrôn và biến đổi thành hạt nhân khác.
- Phóng xạ bêta cộng là quá trình một hạt nhân mẹ phóng ra một pôzitrôn và biến đổi thành hạt nhân khác.
- Phóng xạ gamma là loại phóng xạ đi kèm với các loại phóng xạ anpha, phóng xạ bêta trừ, phóng xạ bêta cộng.
Đặc điểm của các loại tia phóng xạ
Tia anpha
- Là dòng của các hạt nhân He chuyển động với tốc độ vào khoảng 20000 km/s (tức là khoảng 2.107 m/s )
- Làm iôn hóa không khí.
- Bị lệch về bản âm của tụ điện (Do có khối lượng lớn – đến 4u – nên bị lệch ít hơn tia beta trừ và tia beta cộng.
- Trong không khí đi được khoảng vài centimet.
- Trong vật rắn đi được khoảng vài micrômet.
Tia beta trừ
- Là dòng của các electrôn chuyển động với vận tốc gần bằng tốc độ ánh sáng.
- Làm ion hóa không khí yếu hơn tia anpha.
- Bị lệch về bản dương của tụ điện.
- Trong không khí đi được khoảng vài met.
- Trong kim loại đi được khoảng vài milimet.
Tia beta cộng
- Là dòng của các pôzitrôn chuyển động với vận tốc gần bằng tốc độ ánh sáng.
- Làm ion hóa không khí yếu hơn tia beta trừ, beta cộng nhưng mạnh hơn tia X.
- Bị lệch về bản âm của tụ điện. (Mặc dù tia , beta trừ, beta cộng bị lệch theo hai phương khác nhau trong điện trường nhưng độ lệch – lấy trị tuyệt đối – là bằng nhau).
- Trong không khí đi được khoảng vài met.
- Trong kim loại đi được khoảng vài milimet.
Tia gamma
- Là dòng phôtôn có năng lượng cao mà mắt không nhìn thấy được, có bước sóng ngắn hơn bước sóng của tia X.
- Tia gamma có đầy đủ các đặc điểm như tia X nhưng có khả năng đâm xuyên cao hơn và có tác dụng sinh lý mạnh hơn.
- Làm ion hóa không khí rất mạnh.
- Trong bê tông có thể đi được vài met.
- Trong chì có thể đi được vài centimet.
Định luật phóng xạ
– Đặc tính của quá trình phóng xạ:
- Có bản chất là một quá trình biến đổi hạt nhân.
- Phóng xạ là một phản ứng hạt nhân tỏa năng lượng.
- Có tính tự phát và không điều khiển được.
- Là một quá trình ngẫu nhiên.
– Định luật phóng xạ: Mỗi chất phóng xạ được đặc trưng bởi một khoảng thời gian gọi là chu kỳ bán rã. Sau mỗi chu kỳ bán rã, lượng chất phóng xạ còn lại chỉ bằng một nửa so với ban đầu.
