Nói giảm, nói tránh là gì? Có tác dụng gì? Sử dụng như thế nào?

Nói giảm, nói tránh là gì? Nói giảm, nói tránh có tác dụng gì? Cách sử dụng như thế nào? Trong bài viết sau đây chúng tôi sẽ nói cho bạn biết rõ, hãy cùng theo dõi nhé.

Xem ngay:

noi giam noi tranh

Nói giảm, nói tránh là gì?

– Như chúng ta đã biết học ăn nói sao cho khéo là một trong những bài học quan trọng về kỹ năng giao tiếp. Và nói giảm nói tránh luôn được sử dụng thường xuyên trong văn nói và văn viết.

– Nói giảm nói tránh là biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển để tránh gây cảm giác quá đau buồn, ghê sợ, nặng nề hoặc tránh thô tục, thiếu lịch sự.

Ví dụ: Chúng ta thường dùng từ tử thi thay cho từ xác chết hoặc muốn nói lịch sự chúng ta không dùng từ già mà dùng từ có tuổi,…

– Trong các bài thơ, đoạn văn, ta thường gặp biện pháp tu từ này như: “Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng.”

(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)

– Từ “bầu sữa” được dùng để thay thế cho một từ vốn chỉ một bộ phận cơ thể của người người phụ nữ, giữ chức năng sản sinh ra sữa nuôi con.

Cách sử dụng biện pháp nói giảm, nói tránh

  • Khi muốn tránh cảm giác đau buồn, ghê sợ, thô tục, thiếu lịch sự.
  • Khi muốn tôn trọng người đối thoại với mình như người có quan hệ thứ bậc xã hội, người có tuổi tác cao.
  • Khi nhận xét một cách tế nhị, lịch sự, có văn hóa để người nghe dễ tiếp thu ý kiến, góp ý.

Những trường hợp không nên sử dụng phép nói giảm, nói tránh

  • Khi cần phê bình nghiêm khắc, nói thẳng, nói đúng mức độ sự thật.
  • Khi cần thông tin khách quan, chính xác, trung thực như biên bản hành chính, biện bản cuộc họp…

Tác dụng của nói giảm, nói tránh

– Có thể thấy nói giảm nói tránh là một biện pháp tu từ mang nhiều dụng ý về mặt nghề thuật và để giúp cách diễn đạt của mỗi cá nhân được lịch sự, nhẹ nhàng bớt phần nào hơn. Mời các bạn theo dõi các ví dụ sau đây:

Ví dụ 1: “Chia buồn cùng gia đình, chúng tôi đã cố gắng hết sức nhưng bệnh nhân không qua khỏi”. “Không qua khỏi’’ ở đây là “chết”, bác sĩ nói như vậy để giảm cảm giác đau buồn cho người nhà bệnh nhân.

Ví dụ 2: “Anh ấy không bao giờ trở về nữa, mãi mãi nằm lại ở chiến trường B”. “Mãi mãi nằm lại’’ ám chỉ cái chết của người chiến sĩ. Cách nói như vậy nhằm giảm cảm giác đau buồn, mất mát, đồng thời diễn đạt nhẹ nhàng sự hi sinh.

noi giam noi tranh 1

Những cách nói giảm nói tránh

– Có 4 cách mà chúng ta có thể áp dụng biện pháp tu từ này khi làm văn gồm:

Dùng các từ đồng nghĩa đặc biệt là từ Hán – Việt

Ví dụ: Bà cụ đã chết rồi => Bà cụ đã quy tiên rồi.

– Dùng cách nói vòng

Ví dụ: Anh còn kém lắm => Anh cần phải cố gắng hơn nữa.

– Dùng cách nói phủ định bằng từ trái nghĩa

Ví dụ: Bức tranh này anh vẽ xấu lắm => Bức tranh này anh vẽ chưa được đẹp lắm.

– Dùng cách nói trống(tỉnh lược)

Ví dụ: Anh ấy bị thương nặng thế thì không còn sống được lâu nữa đâu chị à => Anh ấy (…) thế thì không( …) được lâu nữa đâu chị à.

Xem thêm: Nói quá là gì?

So sánh biện pháp “nói giảm, nói tránh” với ” nói quá “

– Về cơ bản, đây là hai biện pháp đối lập nhau. Nếu như biện pháp nói giảm nói tránh nhằm giảm nhẹ tính chất của từ ngữ thì nói quá mang tính chất phóng đại, làm tăng quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, tăng ấn tượng, tăng sức biểu cảm.

– Thêm vào đó, không nên hiểu lầm rằng nói quá tương đương với nói dối, nói không thật. Nói dối là nói về một sự vật, sự việc, cảm giác hoàn toàn không thực, còn nói quá chỉ là phóng đại cái có thật.

– Sau đây là một số ví dụ về nói quá để bạn hiểu rõ hơn về biện pháp tu từ này và có sự so sánh điểm khác biệt so với biện pháp nói quá:

Ví dụ:

Kì thi đại học làm mấy em học sinh cuối cấp tôi dạy lo sốt vó

(“Lo sốt vó’’ là biện pháp nói quá, nhấn mạnh cảm giác lo lắng)

Chỉ cần chúng mình yêu nhau, chúng mình có thể cùng nhau lên tới tận mây xanh.

(“Lên tới tận mây xanh”là biện pháp nói quá, nhấn mạnh cảm giác hạnh phúc khi yêu)

– Mong rằng những chia sẽ trên sẽ giúp cho bạn một phần nào đó trong việc học tập của mình. Xin chân thành cảm ơn bạn khi đã xem hết bài viết này. Để có thể xem thêm nhiều bài viết hơn nữa hãy truy cập vào trang: bluefone.com.vn

We will be happy to hear your thoughts

Leave a reply